Dé valkuil die zorgt voor stress, overspannenheid en burnout. Veel cliënten die ik spreek in mijn praktijk zouden zichzelf niet direct omschrijven als perfectionist. Nee, zij kunnen het best accepteren als iets niet perfect is, vinden ze. Het is alleen zo lastig om én een goede moeder te zijn, én een goede vriendin, én een goede partner, én een goede werknemer én goed voor jezelf te zorgen… ‘Goed’ blijkt dan verdacht weinig negatieve eigenschappen te omvatten en eigenlijk synoniem te zijn aan perfect.

In wezen is perfectionisme de overdrijving van goed. De overdrijving van een kwaliteit dus. Er is niets mis met ergens je best voor doen. Helemaal niet. Het gaat pas mis als goed nooit goed genoeg is. Als het altijd beter kan. Als er geen fouten meer mogen worden gemaakt. Als er geen groeiproces mogelijk is, maar je van de één op de andere dag iets moet kunnen. Dan wordt je kwaliteit je valkuil en breng je je eigen talenten ‘goedbedoeld’ om zeep voordat ze tot ontwikkeling kunnen komen.

Want dat is wat perfectionisme doet. Het remt je. Je enthousiasme, je spontaniteit, het tot uitdrukking brengen van je talenten, je mogelijkheden om volop te genieten van het leven. Perfectionisme deelt de wereld in in goed of fout. Want perfect betekent foutloos. Dus wat niet perfect is, is per definitie fout. Als je door deze bril kijkt valt er ook maar weinig te genieten, want het leven is bij lange na niet perfect.

En wat is dan perfect? Meestal komt het erop neer dat je alles wat je zelf als negatief beschouwt, afkeurt. In jezelf én in de wereld om je heen. Fouten maken, onaardig zijn, iemand teleurstellen, egoïsme. Dat soort dingen. Dingen die gewoon bij mens zijn horen. Perfectie is een illusie. Het is onmogelijk. En zolang je van jezelf het onmogelijke vraagt ben je gedoemd te mislukken. En daar wordt niemand gelukkig van.

Dus wat doe je eraan? Perfectionisme de deur uit? Nee. Dat zou in wezen nog steeds perfectionistisch zijn. Perfect is niet goed, dus moet weg. Het gaat juist om balans, om tegenwicht. En dat betekent dat je de kwaliteit moet ontwikkelen die het tegenovergestelde is van perfectionisme. De kwaliteit die ervoor zorgt dat ‘je best doen’ geen perfectionisme wordt. Realisme!

Weten dat je een mens bent. Die zich dingen eigen maakt door te leren, door fouten te maken, door te groeien. Die sterke kanten heeft en zwakke kanten, donker en licht, mooi en lelijk. Die te maken heeft met omstandigheden die mee kunnen zitten of tegen. Een mens die ernaar streeft het beste in zichzelf naar boven te halen, wetende dat er beperkingen zijn. Juist door niet perfect te willen zijn, kun je jezelf verbeteren en gaan genieten van alles wat jij het leven te bieden hebt.

Deze blog is geschreven in juni 2011 en gepubliceerd op www.lijvcard.nl